4 Evrede kadın-3

Doğum yapan her 10 kadından biri depresyonda

Doğum yapan her yüz kadından 10’u depresyona giriyor. Panik atak, depresyon gibi daha önce geçirilen psikiyatrik hastalıklar, istenmeyen gebelik ve evlilik krizleri doğum sonrası depresyon riskini artırıyor. Terapi İstanbul’dan Psikiyatri Uzmanı Dr. Gülcan Özer, doğum sonrası depresyon (Post- Natal Depresyon) hakkında merak edilen soruları yanıtladı:
• Hemen hemen her kadın doğumdan sonra duygusallaşıyor. Bu duygu yoğunluğu depresyonu mu işaret ediyor?

Doğum yapan her yüz 100 kadından 50’si annelik hüznü yaşıyor. Nedensiz ağlamalar, sinirlilik ve bebeğin sağlığına dair endişeler artıyor. Tedavi gerektirmeyen bu dönem yaklaşık 10 gün sürüyor. Geleneksel lohusalık dönemi, annelere destek olunması açısından çok önemli. Birinci derece yakınlarıyla bir arada olan anne, hem bebeğin bakımı ile ilgili destek almış oluyor hem de psiklojik olarak kendini güvende hissediyor.

Ä°LK ALTI HAFTA TEHLÄ°KELÄ°
• Doğum sonrası depresyon nasıl ortaya çıkar? Annelik hüznü ile arasındaki farklar neler?

Doğum sonrası depresyon ciddi bir tablodur. Daha önce depresyon geçirmemiş kadınların yüzde 10’unda, daha önceki doğumlarında bu sorunu yaşayanların yüzde 50’sinde, hayatlarının bir döneminde psikiyatrik problemi olanların yüzde 25’inde görülüyor. Genellikle ilk altı hafta içinde sinsi bir şekilde başlar. Bu şikayetleri olağan uyum tablosundan ayırt etmek çok önemli. Çünkü hamilelik aile için uyum gerektiren önemli bir dönemeçtir. Bu süreçte çeşitli zorluklar yaşanır. Depresyon şikayetleriyle uyum sorunlarının birbiriyle karıştırılmaması gerekir. Depresyon profesyonel yardım gerektirir. Doğum sonrası işle ve eşle ilişkiler değişiyor. Dalgalanmalar yaşanıyor. Ancak depresyona giren anne sorunlarla başa çıkamaz hale geliyor. Bir çözüm yolu arayışı içine bile giremiyor.

BEBEK DE RÄ°SK ALTINDA
• Hangi şikayetlere neden olur?

Depresyona giren yeni anne, fiziksel anlamda kendini oldukça yorgun hisseder. Nedensiz ağlamalar, sinirlilik, unutkanlık, çocuğa yeterince bakım veremeyeceği yönünde endişeleri vardır. Uyku ve yemek bozuklukları görülür. Eşiyle ilişkilerinde sorunlar ortaya çıkar.
• Annenin ruh hali bebeği nasıl etkiler?

Çocuğun ruhsal gelişimi için ilk bir yıl çok önemli. Depresyon yaşayan bir anne için ise sağlıklı bir ilişki yakalamak oldukça zor. Çocuğun fiziksel bakımı bir şekilde karşılanır ama ruhsal bakımda yeterli performans sağlanamayabilir. Yapılan araştırmalar, annesi doğum sonrası depresyon yaşayan çocukların gelecekte daha zor ilişki kurduğunu, kendilerine daha az güvendiklerini ve davranış problemleri yaşadığını gösteriyor. Annenin şikayetleri doğal hayatı bozucu özelikteyse doktora gidilmeli.
• İş ortamından uzaklaşmak depresyonu tetikliyor mu?

Çalışan kadın iş ortamından ve iş arkadaşlarından ayrıldığı için kendisini boşlukta hissedebilir. Ancak bu durum depresyonu tetiklemez. Doğumdan sonra mümkün olduğunca normal hayata dönmek gerekiyor. Bu uyum süreci ev kadını ve çalışan anne için değişebilir. Çocuğun bakımını sağlayacak destek unsuruna ihtiyaç duyulur. Kadınlar doğumdan sonra hayatı basamak basamak yeniden yapılandırmalı.

Hamileliğin son ayında panik atak riski artıyor

Psikiyatri Uzmanı Dr. Gülcan Özer, hamilelik dönemindeki ruhsal değişim hakkında bilgi verdi:
• Hangi faktörler hamilelikte ruhsal yaşamı etkiliyor?

Hayatının kontrolünü kaybetmekten endişe duyan, işini yaşamının merkezi haline getiren anne adaylarında hamilelik daha zor geçiyor. Hayat ne kadar olağan ritminde gidiyorsa hamilelik de o kadar sorunsuz devam ediyor.
• Aylara göre hangi şikayetler ortaya çıkıyor?

İlk üç ay; bulantı, kusma gibi fiziksel rahatsızlıklar ön planda. Bazılarında çok ciddi uyku artışı var. Bu dönemde çok ciddi psikolojik problemler görmüyoruz.

İkinci üç ay; fiziksel ve ruhsal açıdan hamileliğin en iyi geçtiği dönem. Son üç ay ise işler biraz daha zorlaşıyor. Bebeğin sağlığına dair annenin endişeleri artıyor. Fiziksel olarak da zorlanmaya başlar. Bu dönemde panik ataklar görebiliyoruz. Evlilikte rol değişimleri ortaya çıkar. Çift olmaktan, anne-baba olmaya doğru geçiş yaşanır. Psikolojik olarak daha dalgalı geçen bir süreçtir.
• Kilo almak anne adayının psikolojisini nasıl etkiliyor?

Kadınlar karnı şiştiği, elbiseleri üzerine olmadığı için depresyona girmiyor. Bu nedenle sadece kendilerini kötü hissedebilirler. Eş desteğiyle beğenildiğini hissetmek bu sorunun aşılmasını sağlıyor.
• Hamile kalmak için tedavi gören anne adayları neler yaşıyor?

Kısırlıkla mücadele eden çiftlerde takım ruhu gelişiyor. Ancak, mücadele süresi uzadıkça duyguların birbirleriyle paylaşmamaya başlıyorlar. Hamilelikle birlikte çocuğun sağlığına dair endişeler bu çiftlerde daha yüksek oluyor. Eğer gebelik sonlanırsa çok daha dramatik tablolar ortaya çıkıyor.

Unutkanlık ve iştahsızlık artıyor

Doğum sonrası depresyonu işaret eden belirtiler:
• Cinsel isteksizlik
• İştah bozukluğu
• Özgüvende azalma
• Konsantrasyon bozukluğu
• Suçluluk duygusu hissetme
• Unutkanlık
• Hayatın anlamını yitirmesi
• Sinirlilik
• Uyumakta zorlanma
• Duygusallık

YARIN: Menopozdaki ruhsal deÄŸiÅŸiklikler